Wyczerpanie cieplne - objawy i rozpoznanie przegrzania organizmu

• Wyczerpanie cieplne jest niebezpiecznym stanem, którego nie można ignorować, gdyż może on ostrzegać przed zbliżającym się udarem słonecznym
• Pierwsza pomoc podczas wyczerpania cieplnego polega między innymi na obniżeniu temperatury ciała
• Wśród objawów wyczerpania cieplnego należy wyróżnić obfite pocenie oraz odwodnienie pierwszego stopnia
• Dobrze dbasz o zdrowie? Odpowiesz na te pytania i poznaj swój Indeks Zdrowia!
• Więcej takich historii znajdziesz na stronie głównej Onetu

Objawy wyczerpania cieplnego

Niemal każdy zna uczucie dyskomfortu, który może pojawić się przy podwyższonej temperaturze powietrza, która utrzymuje się przez długi czas. Człowiek czuje się bowiem optymalnie, jeśli nie jest mu ani za gorąco, ani za zimno. Kiedy jednak należy zaniepokoić się objawami towarzyszącymi upałowi? Wyczerpanie cieplne to stan zagrożenia zdrowia, który alarmuje organizm narażony na udar słoneczny i inne niebezpieczne konsekwencje związane z podwyższoną temperaturą na zewnątrz.

Wśród najczęstszych objawów wyczerpania cieplnego należy wyróżnić:

• obfite pocenie,
• osłabienie, które może prowadzić do omdlenia,
• bóle głowy,
• splątanie,
• nudności i wymioty,
• nadmierne pragnienie,
• skurcze mięśni,
• odwodnienie lekkiego stopnia.

Warto zaznaczyć, że objawy te są podobne do symptomów udaru cieplnego. Istnieje jednak kilka różnic. Między innymi, w przypadku wyczerpania cieplnego występuje odwodnienie lekkiego stopnia, temperatura ciała w wysokości 38-40 st. C oraz obfite pocenie się. Z kolei udar charakteryzuje się zwykle ciężkim odwodnieniem, gorączką przekraczającą 40 st. C oraz tym, że pacjent przestaje się pocić, a w zamian za to ma suchą i gorącą skórę oraz zaczerwienienie twarzy.

Przeczytaj też: Udar cieplny — kiedy wezwać pogotowie? Sygnały, że gotujemy się od środka

Jak dochodzi do wyczerpania cieplnego?

Do wyczerpania cieplnego może dojść na przykład podczas wysiłku fizycznego, zwłaszcza jeśli człowiek trenuje w miejscu dusznym i nagrzanym. W takich warunkach ciało nie ma warunków do odpowiedniego ochłodzenia, a gdy poci się na skutek ćwiczeń, może wówczas dojść do odwodnienia. Wiążą się z tym dodatkowe dolegliwości, takie jak nudności i wymioty, skurcze mięśni oraz osłabienie. Z kolei brak wody w organizmie utrudnia dalsze pocenie się.

Przegrzaniu ciała polega na wzroście temperatury wewnętrznej ciała. Do takiego stanu może doprowadzić na przykład ciężka praca na słońcu lub po prostu przebywanie na zewnątrz w nieprzewiewnym ubraniu w momencie, gdy jest wysoka temperatura. Co ciekawe, idąc tym tropem, nawet górnicy mogą mieć udar cieplny, mimo pracy w kopalni pod ziemią.

Przeczytaj też: Udar cieplny, odwodnienie i omdlenie. Ratownik medyczny burzy mity i podpowiada, co jest naprawdę skuteczne

Pierwsza pomoc przy wyczerpaniu cieplnym

Diagnostykę wyczerpania cieplnego można przeprowadzić na podstawie objawów, na jakie skarży się pacjent. Z pewnością nie należy lekceważyć bólu głowy i osłabienia, któremu towarzyszy nadmierne pocenie się oraz nudności czy wymioty. Obserwacja objawów może być także poparta badaniem fizykalnym oraz znajomością trybu życia danego pacjenta. Na przegrzanie narażone są między innymi osoby wykonujące pracę fizyczną czy treningi w gorącym otoczeniu, czy też żyjące w gorącym mieszkaniu bez klimatyzacji.

Pierwsza pomoc w przypadku wyczerpania cieplnego polega przede wszystkim na wyprowadzeniu pacjenta z gorącego pomieszczenia i pozwolenie mu na odpoczynek, najlepiej w klimatyzowanym pomieszczeniu. Zdarza się, że wejście do budynku jest niemożliwe lub utrudnione — wówczas zaleca się znaleźć chłodne miejsce na zewnątrz w cieniu.

Podczas pierwszej pomocy należy zwilżyć twarz, ręce i nogi pacjenta, a także wykonać inne czynności obniżające temperaturę ciała. Można spryskać skórę wodą, wachlować pacjenta oraz przyłożyć zimne okłady w okolicach pachwin, szyi oraz pach. Ważna jest także odpowiednia pozycja — zaleca się ułożyć pacjenta na plecach z nogami i miednicą uniesionymi wyżej niż tułów. Warto też zwrócić się po pomoc do najbliższego punktu opieki medycznej. Jednocześnie w przypadku osoby, która majaczy, ma drgawki, traci przytomność i/lub ma gorącą i suchą skórę, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe!

Nie można samodzielnie podawać pacjentowi żadnych lekarstw! Osobę, która straciła przytomność, należy ułożyć w bezpiecznej pozycji bocznej.

Przeczytaj też: Jedząc lody w upalne dni możemy zachorować na anginę? Laryngolog ostrzega

Jak uniknąć wyczerpania cieplnego?

Wysokie temperatury podczas wakacji wydają się zjawiskiem nieuniknionym, na szczęście jednak można zwrócić uwagę na środki ostrożności, które pozwalają zapobiec wyczerpaniu cieplnemu.

Przede wszystkim zaleca się pić dużo płynów. Najlepiej jest wybrać wodę niegazowaną oraz specjalne napoje sportowe, dzięki którym można zastąpić utraconą sól. Jednocześnie zaleca się unikać alkoholu oraz kofeiny. Warto nosić lekką, luźną odzież oraz okrycie na głowę. Należy zdjąć ciasną i niepotrzebną odzież.

Osoby, które powróciły do zdrowia po wyczerpaniu cieplnym, mogą być bardziej wrażliwe na wysokie temperatury przez kilka najbliższych dni. W takiej sytuacji zaleca się unikać upałów oraz ciężkich ćwiczeń fizycznych do momentu, w którym lekarz udzieli pozwolenia na powrót do standardowego trybu życia.