Zbadaj to po czterdziestce. Negatywne skutki możesz odczuć po 27 latach

• Weź udział w największym badaniu zdrowia w Polsce!
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

Nadciśnienie u kobiet a sztywność tętnic

Naukowcy w badaniu opublikowanym w czerwcu 2025 r. w "European Journal of Preventive Cardiology" sprawdzali, czy istnieje związek między ciśnieniem krwi we wczesnym średnim wieku z usztywnieniem tętnic w starszym wieku i czy różni się on u kobiet i u mężczyzn.

W badaniu brało udział 1127 kobiet oraz 938 mężczyzn — średnia wieku 42 lata. Uczestnicy zostali zakwalifikowani do różnych grup, na podstawie pomiaru ciśnienia — niepodwyższone ciśnienie krwi, podwyższone ciśnienie krwi oraz nadciśnienie tętnicze.

Na początku badania 62 proc. kobiet oraz 67 proc. mężczyzn miało podwyższone ciśnienie krwi. W grupie nadciśnienia znajdowało się 9 proc. kobiet i 26 proc. mężczyzn (ze wszystkich badanych). W trakcie obserwacji 17 proc. kobiet i 31 proc. miało zwiększoną sztywność tętnic. Sprawdź: Takie powinno być prawidłowe ciśnienie krwi. Zaostrzono normy

W toku przeprowadzonych analiz okazało się, że podwyższone ciśnienie krwi lub nadciśnienie na początku badania (w porównaniu z niepodwyższonym ciśnieniem krwi) wiązały się ze zwiększoną sztywnością tętnic 27 lat później u kobiet.

Kobiety z podwyższonym ciśnieniem krwi w wieku 40 lat miały aż dwukrotnie większe ryzyko sztywności tętnic po 27 latach, a u kobiet z nadciśnieniem to ryzyko było aż czterokrotnie wyższe. U mężczyzn nie potwierdzono tego związku.

Badanie pokazuje, jak ważne jest kontrolowanie ciśnienia krwi u kobiet i "wyłapywanie" nadciśnienia. Szacuje się, że w Polsce nawet 1/3 dorosłej populacji ma nadciśnienie, ale wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ przez długi czas nie mają żadnych objawów. Zobacz: Nadciśnienie nie daje objawów. Objawy dają powikłania. Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Piotrem Jankowskim, kardiologiem i członkiem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Konsekwencje sztywności tętnic

Sztywnością tętnic nazywamy zmniejszoną zdolność naczynia do zmiany objętości pod wpływem działania ciśnienia krwi. Zdrowe tętnice są elastyczne i podatne na rozszerzanie, ale gdy zaczynają sztywnieć ten proces jest zaburzony. Utrata elastyczności tętnic może być spowodowana różnymi czynnikami, m.in. wzrost stężenia kolagenu, odkładanie złogów wapnia, fragmentacje włókien elastycznych i pogrubienie ścian naczyń.

Proces sztywnienia tętnic występuje w następstwie zmian fizjologicznych — z wiekiem zmienia się struktura ścian tętnic i już po trzydziestym roku życia obserwuje się stopniowe zwiększanie sztywności naczyń. Niestety proces ten może przyśpieszać w wyniku nadciśnienia tętniczego, cukrzycy lub miażdżycy. Do czynników ryzyka zalicza się również hipercholesterolemię rodzinną oraz palenie papierosów.

Sztywność tętnic ma swoje konsekwencje dla pracy całego organizmu. Powiązana jest m.in. z przerostem lewej komory mięśnia sercowego, chorobą niedokrwienną serca, niewydolnością serca, a także zwiększonym ryzykiem wystąpienia udaru mózgu.